Over Vrouwenkiesrecht (Internationale Vrouwendag)

Eerlijk gezegd heb ik weinig met groepjes, clubjes en mensen die zich afzonderen in genootschappen. Zo houd ik niet van kantklosclubjes, volleybalverenigingen, wandelgroepjes, theekransjes en mannencirkels. Ze zijn prachtig en prima, maar niks voor mij. Ik heb al moeite om naar de sportschool te gaan (het moet er misschien toch maar weer eens van komen) of om op een vaste prik bij een cursus of bijeenkomst te zijn. Zo heb ik een yoga-strippenkaart, dat is een uitkomst voor gevallen zoals ik. En toch lijkt het me best leuk om een lees- of schrijfgroep te starten. Maar dan is iedereen welkom en dan zeker niet elke week. Het gekke is, is dat ik wel erg van de verbinding ben. Maar dan wel op een manier die bij me past, denk ik zo.

Anti
Tot zover de hobbyclubs. Erger zijn, en ik ben anti als het gaat om clubjes die politiek, religieus of idealistisch geladen zijn en die anderen buitensluiten. Toen tijdens mijn studie eens een (studie)vereniging voor jonge Marokkanen (mannen) in oprichting was, terwijl er al een algemene studievereniging binnen de faculteit bestond, gingen bij mij de nekharen overeind staan. Sjonge jonge, wat laat je jezelf dan kennen. En wat een slachtofferschap roep je dan bij voorbaat over jezelf af. Maar wel klagen over discriminatie. En ik snap het, ik heb me lang slachtoffer gevoeld en nog steeds weleens trap ik erin. Maar het is niet de weg, het leidt tot niets.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over die honderden religieuze clubjes, verenigingen, klasjes en het instituut kerk, moskee, tempel of synagoge zelf. Je mag alleen meedoen als je je aan de regeltjes houdt.  Voor guru’s geldt hetzelfde. Been there, done that. Al is er veel liefde en verbondenheid, dan nog zijn er altijd die regels of de methode die om de hoek komt kijken. Ik heb niks tegen religie, echt niet, ik vind het zelfs prachtig in een pure vorm. Maar ik ben toch wel wat secularistisch aangelegd: houd dat toch lekker privé. Ga dan gewoon gezellig korfballen, wil je elkaar toch zien.

 

Afbeelding Pixabay, Elisa Riva

Internationale Vrouwendag
Desondanks ben ik min of meer verbonden geraakt met een clubje; ik geef taalles namens een vrouwenstichting. Vrijwillig en samen met een andere vrouw geef ik wekelijks les aan expat dames en dat is heel leuk. Deze stichting organiseert in de stad hier ook de Internationale Vrouwendag, en dat is vandaag, op 8 maart dus. Eigenlijk is ‘Internationale Vrouwendag’ een term waar ik niet zoveel mee heb, net als Nationale Complimentendag, Secretaressedag, de Wereld Nutelladag, de Dag van je Ex en de Internationale Dag van de Otter. (Ze bestaan echt!) Toch wil ik er even bij stilstaan, mede vanwege de achtergrond en de geschiedenis.

Sufragettes
In de aanloop naar 8 maart werd een film vertoond in het filmhuis, genaamd The Suffragettes, over de strijd voor vrouwenkiesrecht in Engeland. Die film liet me niet koud. Deze vrouwen, The Suffragettes, waren vaak moeders en  (van kinds af aan) als fabrieksarbeiders werkzaam onder erbarmelijke omstandigheden, waar misbruik en uitbuiting aan de orde van de dag waren. Uiteraard is de film wat geromantiseerd en het schetst een wat uitvergroot beeld, maar oh zo schrijnend en krachtig en waargebeurd.
Deze dames waren echt heldinnen, terroristen bijna. Ze lieten brievenbussen ontploffen, gooiden etalageruiten in in West End en staken het huis van een minister in de fik, toen hij niet thuis was. De vrouwen die streden verloren vaak hun partner vanwege de schande, hun kinderen (de man had volgens de toen geldende wet standaard het recht op de kinderen), zij trotseerden gevangenisstraffen en gingen zelfs in hongerstaking.  Telkens werd er zorgvuldig voor gezorgd dat The Suffragettes buiten de pers bleven, op wat berichten over lokale incidenten na. Pas toen een vrouw zich voor een paardenrally wierp, waaraan de koning meedeed, en stierf, was er een martelaar en werd de beweging wereldwijd bekend. Hierdoor kregen we in 1919 uiteindelijk vrouwenkiesrecht in Nederland.
Vrouwen in Nederland hebben nu dus pas 100 jaar stemrecht, actief en passief. Dat is wat!
In bepaalde landen is dit gegeven pas veel later ingesteld. In 2015! kregen vrouwen in Saudi-Arabië stemrecht. In Portugal pas in 1976! De gekleurde vrouw in Zuid-Afrika in 1994! Zie ook een overzicht van het vrouwenkiesrecht van diverse landen.

Slaan, die slag
Er is sindsdien veel verbeterd voor (West-Europese) vrouwen. We werken, studeren, er zijn pappadagen, er is ouderschapsverlof, geen ontslag meer bij zwangerschap. We mogen meedenken en ook politiek actief zijn. Ja ja, nou nou, poeh poeh. Het is eigenlijk heel normaal geworden voor ons. Maar begin 20e eeuw werd er glashard gezegd dat vrouwen prima door hun man of vader vertegenwoordigd konden worden als het ging om de stembus. En: ‘stemrecht voor vrouwen ontwricht de gehele samenleving aangezien ze niet in staat zijn om zelf te beslissen’.
Nee, we hebben momenteel niets te klagen, al kan het nog beter en is de gelijkheid tussen man en vrouw nog steeds niet in de wet en in de praktijk doorgevoerd. Dat is absurd anno 2019. Zo is er een daling geconstateerd van vrouwen in de top van het bedrijfsleven, hoorde ik gisteren. En dat ligt voor een deel aan de vrouw zelf, maar ook aan het glazen plafond en de ouderwetse paternalistische, masculiene instelling van bedrijven. Mannen vinden het nog altijd gemakkelijker om een man te kiezen, want ‘ons kent ons’ en omdat er daar meer van rondlopen in die wereld. Ze nemen de moeite niet om verder te zoeken naar een geschikte(re) vrouw. Er is dus nog een slag te slaan wat mij betreft.

Stel dat..
Ik ben dus niet echt voor groepsverbanden en clubjes die anderen uitsluiten. Maar deze Engelse club draag ik toch een warm hart toe sinds de film. Misschien is dat wel omdat ze niet meer bestaat en gebaseerd op puur nostalgische gevoelens. De strijd om vrouwenkiesrecht heeft ons allen veel opgeleverd, realiseer ik me. Het verzet is ‘natuurlijk’ ontstaan vanwege de verschrikkelijke omstandigheden en dat eeuwenlang, en na jaren passief verzet te bieden door middel van het gesprek. The Suffragettes sloten niemand uit, mannen konden deelnemen, maar die gingen zichzelf natuurlijk niet in de vingers snijden. En, niet geheel onbelangrijk, zij gebruikten geen geweld naar de medemens.
Stel dat zij nooit waren opgestaan, dan zaten wij vrouwen waarschijnlijk nog altijd als een ondergeschikt aanhangsel van het aanrecht thuis, met een baan in een gore fabriek die we erbij moesten doen, waren we verplicht getrouwd, hadden we nog altijd die 8 kinderen gebaard en moesten we maar meegaan met de stem van onze man, die er waarschijnlijk heel andere politieke ideeën op nahield. Als ik toen had geleefd zoals ik nu leef, dan was ik waarschijnlijk vriendelijk doch dringend verzocht om in een klooster plaats te nemen als non, ook al had ik geen enkele roeping gevoeld.  Of was ik naar een gekkenhuis verbannen. Het was waarschijnlijk niet eens zover gekomen, want ik zou gewoon gekoppeld worden aan de eerste de beste kinkel die beschikbaar was en daarmee was de kous af. Niet helemaal, want ik kon dan linea recta doorwandelen naar de broedmachine en de term ‘vrije uitloop’ was waarschijnlijk nooit uitgevonden.

Ik voel mij geen feminist en ik ben het ook niet, ook dat is zo’n ‘clubgebeuren’ (geworden). In de jaren zestig/ zeventig waren zij zelfs anti-man. Daar zijn ze met de jaren wel milder in geworden, maar nog altijd zijn ze vrij fel. Ik zou eerder zeggen tegen de bestaande feministen: nodig ook eens mannen uit bij zo’n kippenhok, waarom niet? Heel leerzaam voor zowel de vrouw als de man. Ik zal nooit claimen dat mannen en vrouwen gelijk zijn, maar ze moeten (en in dit tijdperk helemaal) wel gelijk behandeld worden volgens de wet. Ik ben geen feminist, maar nog altijd wel (gewoon) vrouw.